Social return is een aanpak om meer werkgelegenheid te creëren voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. De gemeente kan social return ook breder toepassen, bijvoorbeeld door een verplichting of stimulering op te nemen voor circulair inkopen.

De meest voorkomende manier is een verplichting van de overheid aan de leverancier om een vast percentage (meestal 5% of meer) van de waarde van de opdracht in te laten vullen door een prestatie te leveren met maatschappelijke impact. Bijvoorbeeld het aannemen van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt of het scheppen van leer-werkbanen, in te kopen bij sociaal ondernemers. Social return is een arbeidsmarktinstrument dat als hefboom ingezet kan worden om sociaal ondernemen te stimuleren. De focus ligt steeds meer op organisaties die social return structureel geborgd hebben en duurzaam werk maken van sociaal ondernemen. Gemeenten willen rekening houden met organisaties die al veel doen op dit vlak en actief met hen de samenwerking aangaan. Een duurzame samenwerking met deze organisaties kan ervoor zorgen dat personen die aan de entree van de arbeidsmarkt staan, een kans krijgen op echt werk of scholing. In deze samenwerking wordt de rol van de arbeidsmarktregio’s en de werkgeversservicepunten geoptimaliseerd. Ook komen samenwerkingen met de SW-bedrijven en sociale ondernemingen tot stand.

Social return in zijn huidige vorm kent beperkingen. Een concrete uitdaging is het vraagstuk van verdringing bij social return, maar ook de tijdelijkheid van een baan op een project speelt in negatieve zin een rol. Deze werkwijze stimuleert het gebruik van ‘draaideurconstructies’.

Hierbij haken de mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, voor wie social return wordt ingezet, uiteindelijk af. Er zijn ook kansen. Door gelijke spelregels tussen de gemeenten af te spreken en het beschikbare instrumentarium voor social return helder in beeld te brengen, kunnen er gezamenlijk grote stappen worden gemaakt om van social return een effectief instrument te maken.

Bovenregionale en landelijke samenwerkingen zijn mogelijke volgende stappen. Een effectiever en eenduidiger social return-beleid komt tegemoet aan de wens van gemeenten en sociale partners om de inzet van instrumenten te harmoniseren. Zo worden bovenregionale verschillen geminimaliseerd, waardoor het voor werkgevers direct duidelijk is aan welke eisen zij moeten voldoen.

Er is op dit moment geen landelijk beleid op social return. Wel is het thema benoemd in het regeerakkoord. Dit geeft de gemeente de beleidsvrijheid om hier nader invulling aan te geven en toe te spitsen op het stimuleren van sociaal ondernemerschap.

 

  • Standaardisering van social return

In 2014 hebben opdrachtnemersorganisaties een bestek-tekst voor duurzame social return aangeboden aan CROW, om hiermee lijn te brengen in de veelheid van SROI-bepalingen die in omloop zijn bij gemeenten. CROW is een onafhankelijke kennisorganisatie op het gebied van infrastructuur, openbare ruimte en verkeer en vervoer. CROW is een werkgroep gestart met als doel (RAW-)standaardteksten op te stellen voor social return, (mede) op basis van de aan CROW aangeboden bestekstekst voor duurzame social return. De afkorting RAW staat voor Rationalisatie en Automatisering Grond-, Water- en Wegenbouw. Met de vaststelling door de Beheerraad Aanbesteden en Contracteren van de nieuwe teksten voor Social return 2017 zijn vanaf nu uniforme teksten beschikbaar voor RAW-bestekken. De teksten zijn geschikt gemaakt voor de verschillende sectoren waarin de RAW-systematiek wordt toegepast, waaronder de grond-, water- en wegenbouw- en de groensector. Deze tekst zal worden opgenomen in de Catalogus Bepalingen en de Handleiding van de RAW-systematiek.
Meer weten? 

 

  • Gemeente Utrecht maakt werk van sociaal inkopen

Utrecht maakt werk van sociaal inkopen op verschillende manieren. Allereerst is de SROI-regeling verbreed waardoor bedrijven aan hun verplichting kunnen voldoen door in te kopen bij Utrechtse sociaal ondernemers. Daarnaast is de gemeente actief om zelf in te kopen bij sociaal ondernemers door mogelijkheden in beeld te brengen om enkelvoudig onderhands aan te besteden aan sociaal ondernemers en in te kopen bij het Sociaal Werkbedrijf: UW-bedrijven.

Utrecht heeft aan de hand van de eerste ervaringen, de volgende succesfactoren gedefinieerd:
• Sociaal ondernemerschap is een onderwerp in het coalitieakkoord en het is uitgewerkt binnen de kaders van het inkoopbeleid en er is draagvlak op directieniveau.
• Er is draagvlak gecreëerd op verschillende niveaus binnen de gemeente over het hoe en waarom van sociaal inkopen.
• Er is een overzicht van sociaal ondernemers en in welke branche(s) ze actief zijn (via de Social Impact Market van Buy Social).
• Inkopers en aanvragers zitten overal in de organisatie, waardoor ambassadeurs belangrijk zijn in de organisatie. Voed de ambassadeurs met kennis en inspiratie door bijeenkomsten te organiseren en goede voorbeelden te delen. In Utrecht is de burgemeesters de interne ambassadeur!
• De inkoop bij sociaal ondernemers wordt gemonitord.

terug naar vorige pagina